NLBC.FR Blogpost | Presidentiële Verkiezingen in Frankrijk

De Fransen kiezen een president op 10 april 2022. NLBC zal deze gebeurtenis volgen in een serie korte artikelen. 

Voor de 12e keer in de 5e Republiek kunnen Fransen ouder dan 18 jaar en die zich ingeschreven hebben op de gemeentelijke kieslijsten (liste électorale) hun president kiezen. Als tijdens de eerste ronde niet één van de kandidaten de absolute meerderheid heeft behaald dan wordt een tweede ronde gehouden op 24 april tussen de 2 kandidaten die de meeste stemmen hebben gekregen. Stemming vindt plaats op basis van rechtstreekse verkiezingen (suffrage universel directe). Dit in tegenstelling tot de Franse parlementsverkiezingen (élections législatives) die via kiesdistricten (circonscriptions) verlopen.  

Voortgang van verkiezingen
Kandidaten dienen minimaal 500 handtekeningen (parrainages) van gekozen politici uit 30 verschillende departementen of de overzeese gebiedsdelen (collectivités d'outre-mer) te kunnen overleggen aan de Conseil Constitutionnel die de verkiezingen overziet voordat ze zich kunnen inschrijven als kandidaat (en ze moeten een aparte bankrekening openen). Nadat op 24 april 2022 om 20h de winnaar uitgeroepen wordt, zal op 13 mei 2022 de machtsoverdracht plaatsvinden naar de nieuwe president. 

Voor het zover is, zal een waar mediacircus plaatsvinden gedurende de komende maanden continue gevoed door opiniepeilingen, interviews, debatten, schandalen, beschuldigingen en verrassende verklaringen van de kandidaten. 

Verwachtingen
De verrassingen tot nu toe zijn de opkomst van Eric Zemmour, een journalist / schrijver die een tv-show had op CNews, een 24-uur informatie zender die meer en meer "populair-rechtse" trekken vertoont, de verdeeldheid van de linkse politieke partijen en het gebrek om een unieke kandidaat naar voren te schuiven en de verkiezing van Valérie Pécresse als kandidate van de rechts-conservatieve Les Républicains (LR). Verwacht wordt dat Emmanuel Macron in de loop van januari zijn kandidatuur bevestigd voor de La République En Marche (LREM). 

Wat niet verrassend is het ontbreken van gedetailleerde verkiezingsprogramma's en duidelijke posities van de kandidaten op de sociaal, economische en ecologische vraagstukken van deze tijd. De Franse presidentsverkiezingen gaan meer om de presidentialité van de personen, dwz kan deze persoon Frankrijk leiden en Frankrijk vertegenwoordigen in Europa en de wereld. Eruditie en staatsman/vrouwschap zijn belangrijker dan bijvoorbeeld onderwerpen als de resultaten van het Franse onderwijssysteem. De belangrijkste thema's zijn hoogstwaarschijnlijk de nationale identiteit en immigratie, het gevoel van veiligheid, plaats van Frankrijk in Europa en de wereld terwijl gevoelige onderwerpen zoals de pensioengerechtigde leeftijd, de plaats van kernenergie in de energiemix, de concurrentiekracht van de Franse staat zolang mogelijk vermeden gaan worden. 

Opiniepeilingen
De opiniepeilingen van begin januari geven het volgende beeld voor de uitslagen van de eerste ronde: 

Emmanuel Macron 25%, Valérie Pécresse, Marine Le Pen en Eric Zemmour ieder rond de 16% alhoewel de steun voor Eric Zemmour dalende is in de peilingen. Van de linkse kandidaten komt alleen Jean-Luc Mélenchon boven de 10% uit en de aankondiging van de voormalige socialistische minister van Justitie Christiane Taubira om zich kandidaat te stellen verdeelt het linkse veld alleen maar meer. De vraag is of de linkse en ecologische politieke partijen en kandidaten tot een overeenkomst kunnen komen over een soort "primaire" waar dan een unieke linkse of ecologische kandidaat gekozen kan worden, via een congres of digitaal. Jean-Luc Mélenchon, een van de meest linkse kandidaten, heeft al gezegd daar niet aan mee te doen. Hij alleen is goed voor de helft van de 25% van de Fransen die gaan stemmen op links. 

Wat opmerkelijk is in de Franse verkiezingen is het aantal stemmen die uitgebracht gaan worden op kandidaten die we als uiterst links of uiterst rechts kunnen aanmerken. Gezamenlijk zijn zij tijdens de afgelopen presidentsverkiezingen goed voor rond de 45-50% van de uitgebrachte stemmen. Als we hierbij optellen de Fransen die niet ingeschreven staan op de kieslijsten (rond de 7% van de Franse stemgerechtigden), de stemgerechtigden die niet opkomen dagen (10-15% abstention) en de stemgerechtigden die blanco stemmen (vote blanc) of een ongeldige stem uitbrengen (vote nul), 11% in 2017, dan wordt het duidelijk dat de presidentsverkiezingen een leerzame kijk in de keuken van de Franse samenleving biedt. 

Rick Floore, founding board member NLBC.FR